درست است که علاقه ما ایرانیها به چای در دنیا زبانزد است؛ ولی امروزه قهوه هم جزو نوشیدنیهای محبوب است و مردم تمایل زیادی به خوردن یک قهوه خوش طعم و عالی دارند. برای تهیه نوشیدنی قهوه روش‌های متنوعی وجود دارد؛ استفاده از دستگاه اسپرسو ساز یکی از این روش‌ها است. البته اسپرسو ساز صرفا برای درست کردن اسپرسو استفاده نمی شود. اسپرسو یکی از نوشیدنی های پایه است و با اضافه کردن انواع مواد مثل شیر، خامه، کاکائو و … نوشیدنی های متنوعی مثل لاته، کاپوچینو، موکا و … تهیه میشود. در ادامه این مطلب قصد داریم با انواع دستگاه های اسپرسوساز آشنا شویم و کار با اسپرسوساز را آموزش دهیم.
دستگاه اسپرسوساز چیست؟
سال 1884 آقای موریوندو در ایتالیا دستگاهی را اختراع کرد که با روش خاصی عصاره پودر قهوه را استخراج میکرد. بعدها بترزا با افزودن بخشهایی به دستگاه و اصلاح آن را ارتقا داد. چیزی که ما امروزه به نام دستگاه اسپرسوساز میشناسیم حاصل تلاش این دو نفر است. در دستگاه اسپرسوساز آب نزدیک به جوش با فشار از میان پودر قهوه کوبیده شده عبور میکند؛ این اتفاق موجب عصاره‌گیری از قهوه و تولید یک نوشیدنی گرم و خوش طمع به نام اسپرسو میشود. حال سوالی که پیش می آید این است که “چگونه با دستگاه اسپرسو ساز کار کنیم؟” و با کار با اسپرسوساز چگونه است؟ این دستگاه از چهار بخش اصلی تشکیل شده است.
- بویلر: بویلر یک دیگ بخار است که باعث افزایش دمای آب میشود.
- پمپ آب: این پمپ آب را با فشار وارد محفظهای میکند که قهوه در آن قرار گرفته؛ پمپ آب دو نوع دستی و الکترونیکی دارد.
- هد گروپ: محفظهای سوراخ‌دار است که آب از طریق این سوراخها بر روی پودر قهوه کوبیده‌شده میریزد. وظیفه سوراخهای هد گروپ پخش آب به‌طور یک نواخت بر روی قهوه است.
- پرتافیلتر: این بخش به هد گروپ متصل است و سبد قهوه هم در این بخش قرار دارد. پرتافیلتر بخش متحرک دستگاه اسپرسوساز است.
بخشهایی مثل سبد پرتافیلتر یا نازل بخار که برای ایجاد فوم و کف استفاده میشود هم جزو بخش‌های دیگر دستگاه هستند.
کار با انواع دستگاه اسپرسو ساز
برندهای گوناگون در سایزها و ابعاد مختلفی در بازار وجود دارد؛ اما به‌طور عمده دستگاههای اسپرسوساز به سه دسته تقسیم میشوند.
کار با اسپرسوساز نیمه اتوماتیک
کار با اسپرسوساز نیمه اتوماتیک به این صورت است که در دستگاه نیمه اتوماتیک خود دستگاه فشار را در محدوده 9 بار تنظیم میکند. دمای آب هم در این مدل توسط دستگاه تنظیم میشود؛ اما این مسئله که چه مقدار آب باید کشیده شود یا این که چه زمانی اسپرسو حاضر است به عهده باریستا است. دستگاه نیمه اتوماتیک کارهایی مثل کنترل زمان عصاره‌گیری، آسیاب کردن قهوه و … را انجام نمیدهد. کار با دستگاه نیمه اتوماتیک نیاز به مهارت دارد به همین دلیل برای استفاده در کافی شاپها مناسب است.
دستگاه اتوماتیک
کار با اسپرسوساز اتوماتیک به این صورت است که دستگاه اسپرسوساز اتوماتیک خیلی به دستگاه نیمه اتوماتیک شبیه است. عمده تفاوت این دستگاه در مکانیزم کنترل آب است. در دستگاه اتوماتیک، دستگاه به‌طور خودکار وقتی که میزان آب ورودی به حد معقولی برسد جریان را قطع میکند. همین ویژگی مهم سبب شده در کافیشاپها استفاده از دستگاه اتوماتیک رواج بیشتری داشته باشد؛ چون باریستا میتواند به کارهای دیگر خود بپردازد.
دستگاه سوپر اتوماتیک
کار با اسپرسوساز سوپر اتوماتیک برخلاف اسمی که دارد ساده است. دستگاه سوپر اتوماتیک تمام کارهای لازم برای آماده شدن یک فنجان قهوه را انجام میدهد. این دستگاه علاوه‌بر مکانیزم تمام اتوماتیک، کارهایی مثل آسیاب کردن قهوه را هم انجام میدهد. کار با دستگاههای سوپر اتوماتیک بسیار راحت است و نیاز به مهارت بالایی ندارد؛ اما خلاقیت باریستا را محدود میکند؛ به همین دلیل برای مصارف خانگی یا استفاده در محیط کار مناسب است.
البته عمل عصاره گیری از قهوه فقط محدود به این دستگاه‌ها و روش‌ها نمی‌شود و شما از سایر دستگاه‌ها چون: موکاپات، فرنچ پرس و … می‌توانید استفاده کنید. همه این دستگاه‌ها در نهایت قهوه دلچسب و دلنشینی به شما می‌دهند ولی با تفاوت کیفیت و مزه و قیمت تمام شده. پس در صورتی که از علامندان قهوه هستید پیشنهاد می‌کنم حتما سری مقاله چه نوع قهوه سازی برای شما مناسب تر است؟ زده و با سایر روش‌های دم آوری قهوه با انواع دستگاه آشنا شوید.
نکات مهم برای نگهداری دستگاه اسپرسو ساز
دستگاههای اسپرسوساز معمولا قیمت متوسط رو به بالایی دارند؛ جهت بالا رفتن طول عمر دستگاه و کاهش آسیبها باید نکات مهمی را رعایت کنید.
استفاده از آب بدون املاح:
رسوب دشمن شماره یک این دستگاه است. استفاده از آبهای معدنی یا آبهای سخت که املاح زیادی دارند بسیار برای دستگاه مضر است؛ چون بعد از مدتی استفاده املاح آب داخل دستگاه رسوب میکند. رسوب دستگاه ضمن این که عملکرد دستگاه را مختل میکند باعث میشود طعم قهوه کیفیت لازم را نداشته باشد. بهترین آب برای استفاده در دستگاه آب آشامیدنی با حداقل املاح است.
تمیز کردن دستگاه بعد از هر بار استفاده:
دستگاه اسپرسوساز شما باید کاملا تمیز شود. به جز آب، خود قهوه یا شیر هم ممکن است در دستگاه بماند؛ مثلا تفاله قهوه در هدگروپ باقی می‌ماند. تمیز نبودن قطعات، هم به دستگاه آسیب می‌زند و هم طعم و مزه قهوه را خراب میکند. همه بخش‌های دستگاه نظیر بویلر، نازل بخار، سوراخهای هد گروپ، فیلتر دستگاه و … باید تمیز شوند.
استفاده از محافظ برق:
این دستگاه‌ها به نوسانات جریان برق حساس هستند. برای کاهش آسیبها حتما از یک محافظ برق استفاده کنید.
روش تمیز کردن دستگاه اسپرسوساز
حالا که کار با اسپرسوساز را یاد گرفتیم، میرویم سراغ تمیز کردن آن. برای تمیز کردن و از بین بردن رسوبهای درون دستگاه ابتدا سبد پرتافیلتر که سوراخ دارد را عوض کنید؛ به جای آن یک سبد بدون سوراخ بگذارید که مخصوص تمیزکاری است. با برس مخصوص، هد گروپ و سوراخهایش را تمیز کنید.
پرتافیلتر را به دستگاه متصل کنید. حالا می‌توانید از پودر تمیزکننده اسپرسوساز یا محلول اسید سیتریک استفاده کنید. محلول تمیزکننده را درون بویلر بریزید؛ و مانند زمان تهیه قهوه دستگاه را روشن کنید تا از طرق هد گروپ محلول تمیزکننده کامل تخلیه شود. در این مرحله حتما محلول از طریق نازل هم تخلیه شود تا رسوبی از شیر در آن باقی نماند.
در مرحله بعد سبد بدون سوراخ پرتافیلتر را جدا کنید و هد گروپ را دوباره با برس تمیز کنید. جهت پاک شدن محلول تمیزکننده دوباره دستگاه را روشن کنید.
صفحه هد گروپ را باز کنید و صفحه، قاب و پیچ آن را در آب گرم قرار بدهید. دهانه پرتافیلتر را هم باز کنید و هر دو را در آب گرم قرار بدهید. در این مرحله می‌توانید مقداری پودر تمیزکننده یا اسید سیتریک روی وسایل بریزید و بعد با برس همه آنها را تمیز کنید.
برای تمیز کردن نازل هم از آب گرم و دستمال استفاده کنید؛ چون جنس فلزی نازل طوری است که در اثر استفاده از برس ممکن است خراش بردارد.
تمیز کردن با سرکه
همه درمورد خاصیت پاک‌کنندگی بالای سرکه اطلاع دارند. به جای اسید سیتریک یا پاک‌کننده مخصوص از محلول سرکه هم می‌توانید استفاده کنید. سرکه کاملا رسوبها را از بین میبرد و یک پاک‌کننده قوی است؛ اما به این علت که ممکن است بوی سرکه درون دستگاه باقی بماند افراد ترجیح می‌دهند از آن استفاده نکنند. البته تمیز کردن و رسوب زدایی اسپرسوسازها محدود به این روش نمی‌شود و اگر به دنبال روش‌های تخصصی تری برای تمیز کردن و افزایش عمر دستگاه اسپرسو ساز خود هستید، بدون جرمگیری اسپرسوساز، به زودی منتظر خراب شدنش باش! را حتما بخوانید.
سخن آخر
خوردن یک قهوه خوش طعم در میانه روز میتواند خستگی افراد را از بین ببرد؛ به همین دلیل دستگاه اسپرسوساز یک همراه عالی در خانه، محل کار و … است. این دستگاه‌ها در ابعاد متفاوت با مارکهای متنوع در بازار موجود هستند و شما با توجه به نیاز خود می‌توانید هر کدام را تهیه کنید. دم کردن قهوه با دستگاه اسپرسوساز کار ساده ای است و هر کس با کمی تمرین میتواند یک فنجان اسپرسو عالی آماده کند. در این مقاله کار با اسپرسوساز را آموزش دادیم، اگر به دنبال درست کردن نوشیدنی های متنوع و خوشمزه با اسپرسو ساز هستید می توانید مقاله نوشیدنی های مختلف با اسپرسو ساز را بخوانید. قدم به قدم و مرحله به مرحله تمام نوشیدنی ها به همراه مواد لازم و ترفند های هر یک آموزش داده شده است.
